Bốn mùa rõ rệt của Nhật Bản có sức ảnh hưởng lớn đến ẩm thực của người dân nơi đây, bởi những hương vị sẽ được thay đổi tùy thuộc vào các nguyên liệu ẩm thực theo mùa để trải nghiệm ẩm thực được thưởng thức theo cách tự nhiên và chân thực nhất. Hãy cùng Tenku khám phá sự đa dạng của các nguyên liệu mà mỗi mùa mang lại, từ món ăn có hương vị hoa anh đào của mùa xuân, đến quả Ume sảng khoái của mùa hè, trái Yuzu bổ dưỡng của mùa đông và các loại nấm thơm ngon của mùa thu.
1 Văn Hoá Ẩm Thực Nhật Bản Theo Mùa
Một trong những đặc điểm nổi bật của văn hóa ẩm thực Nhật Bản là nhấn mạnh vào nguyên liệu tươi ngon theo mùa. “Shun” là một từ tiếng Nhật đề cập đến các nguyên liệu theo mùa cũng như thời điểm trong năm, khi một loại thực phẩm nào đó tươi ngon và trọn vị nhất. Điều này không chỉ được phản ánh qua hương vị mà còn qua cách bài trí và hình thức bên ngoài của nhiều món ăn phản ánh màu sắc, hệ thực vật phổ biến và chủ đề đại diện cho các mùa trong năm. Ngoài sự mới mẻ, việc chú trọng những nguyên liệu tươi ngon theo mùa cũng đã tạo nên những hương vị hoài cổ sâu sắc mà du khách nên thưởng thức khi ghé thăm để có trải nghiệm văn hóa phong phú hơn.
2 Hoa Anh Đào – Sắc Ngọt Dịu Dàng Của Mùa Xuân
Hoa Anh Đào – nguyên liệu ẩm thực theo mùa nổi tiếng nhất Nhật Bản và trứ danh thế giới, với sắc hồng nồng nàn cùng hương thơm thoang thoảng khiến giới mộ điệu ẩm thực khắp nơi trên thế giới phải đắm say. Sakura hay Hoa Anh Đào từ lâu đã được coi là biểu tượng cho bản chất thoáng qua của cuộc sống, là ý niệm về tinh thần và nghệ thuật Nhật Bản. Mùa xuân đến, tất cả mọi người đều tổ chức lễ hội Hanami ngắm hoa anh đào với các buổi dã ngoại được tổ chức trên mọi khắp nơi tại đất nước mặt trời mọc.
Mùa Hoa Anh Đào thường mang lại nhiều điều thú vị cho nền ẩm thực Nhật. Các món ăn và đồ ngọt có hương vị Hoa Anh Đào có thể được tìm thấy ở hầu hết các cơ sở ăn uống lớn bao gồm các chuỗi cửa hàng thức ăn nhanh, quán cà phê và cửa hàng tiện lợi. Một loại bánh được mọi người ưa chuộng vào mùa xuân chính là bánh Mochi Sakura. Món Wagashi ngọt ngào hoài cổ của Nhật Bản này có nhân đậu đỏ ngọt được bọc trong Mochi hương Sakura và sau đó được bọc trong lá Anh Đào ngâm. Một món ngon nhất định phải thử, không quá ngọt và thích hợp cho bất kỳ chuyến dã ngoại nào dưới tán hoa anh đào.
3 Quả Ume – Chua Dịu Sảng Khoái Cho Ngày Hè
Một loại nguyên liệu ẩm thực theo mùa được dùng kèm với bất kỳ kiểu nấu ăn truyền thống nào của Nhật Bản chính là Mận Ngâm, hay còn gọi là Umeboshi. Loại mận đặc biệt này có hàm lượng axit cao hơn mận thông thường nên thích hợp để ngâm chua hơn.
Là món ăn kèm truyền thống với cơm, vị mặn ngâm của mận tạo thêm hương vị và kết cấu thú vị. Mận chín được phơi khô rồi ngâm muối và giấm. Chúng được nhuộm tự nhiên bằng màu lá Akajiso (tía tô đỏ), làm ngọt bằng mật ong hoặc tạo hương vị bằng các nguyên liệu như Kombu (tảo bẹ) hoặc Katsuobushi (cá ngừ bào khô). Vì chúng có hương vị đậm đà nên Umeboshi chỉ được ăn với số lượng nhỏ và không ăn hết cùng một lúc.
Theo truyền thống, Umeboshi được cho là có nhiều lợi ích sức khỏe khác nhau như hỗ trợ tiêu hóa hoặc chữa cảm lạnh và virus. Thay vì “ăn một quả táo mỗi ngày để tránh xa bác sĩ”, người Nhật tin rằng ăn Umeboshi mỗi ngày có thể chữa lành nhiều bệnh. Axit xitric có trong mận được cho là có khả năng kháng khuẩn, có thể ngăn ngừa ngộ độc thực phẩm và chống mệt mỏi. Ngày xưa, các Samurai mang theo Umeboshi và cơm nắm để ăn trên đường ra trận. Vào đầu những năm 1900, binh lính Nhật Bản được đưa ra chiến trường với những bữa ăn đóng hộp có cơm phủ Umeboshi đỏ để nhắc họ nhớ đến Quốc kỳ của mình.
4 Nấm Matsutake – Vị Đậm Đà Trọn Vẹn Mùa Thu
Nấm Matsutake có lịch sử lâu đời, là một món ngon được đánh giá cao trong ẩm thực Nhật Bản, là nguyên liệu ẩm thực theo mùa mang đậm ý nghĩa văn hóa và biểu tượng ẩm thực Nhật. Nấm Matsutake gắn liền với mùa thu và được coi là biểu tượng của sự may mắn, dồi dào và thịnh vượng. Hương thơm mạnh mẽ, độc đáo của loại nấm này được nhiều người yêu thích và được mệnh danh là vua của các loại nấm.
Nấm Matsutake được hái ở Nhật Bản nổi tiếng vì độ tươi ngon và đôi khi chỉ vài miếng nấm cũng đã có giá cao hơn 5.000 yên. Tuy nhiên, chúng được yêu thích đến mức những tinh chất có mùi thơm tương tự như Matsutake được bày bán khắp mọi nơi. Các công thức nấu ăn phổ biến với nấm Matsutake sẽ tận dụng tối đa mùi thơm của nấm. Những món ăn truyền thống nổi tiếng được chế biến đơn giản nhưng đủ đầy hương vị nguyên bản bao gồm nấm Matsutake luộc, thái lát với cơm, nấm nguyên củ nướng trang trí với nước tương và nước ép cam quýt.
5 Trái Yuzu – Dinh Dưỡng Sưởi Ấm Ngày Đông
Yuzu hay còn gọi là trái Thanh Yên, nổi bật như một hương vị tinh túy của mùa đông Nhật Bản với hương thơm sảng khoái mang theo sự ấm áp. Yuzu được đánh giá cao nhờ lớp vỏ rất thơm và vì nước ép của nó rất ít nhưng chất lượng thanh mát tuyệt vời. Nó có kích thước nhỏ hơn một quả bóng tennis một chút và có vị giống như sự kết hợp giữa chanh, quýt và bưởi. Yuzu là một phần không thể thiếu trong nước sốt Ponzu của Nhật Bản cũng như Yuzu-kosho, một loại bột nhão có vị cay, muối ớt.
Một phong tục tập quán nổi tiếng vào mùa đông xứ phù tang là tắm nước nóng với Yuzu. Cách tắm này, được gọi là “Yuzuyu”, được cho là có tác dụng xua đuổi bệnh tật mùa đông và tăng cường sức khỏe. Yuzu chứa nhiều chất dinh dưỡng. Đặc biệt, vỏ Yuzu chứa rất nhiều tinh dầu và Limonene là thành phần tạo hương thơm và vitamin C rất tốt cho da. Ngoài tắm Yuzu, bạn còn có thể tận hưởng mùa đông ấm áp với nhiều loại đồ uống Yuzu đa dạng. Tác dụng của Yuzu sẽ thúc đẩy quá trình lưu thông máu và làm ấm cơ thể bạn. Yuzu, với hương thơm tiếp thêm sinh lực, được cho là có tác dụng thanh lọc cả cơ thể và tinh thần.
Kết
Thưởng thức các món ăn được chế biến từ các nguyên liệu ẩm thực theo mùa của Nhật Bản là điều mà bạn nhất định phải trải nghiệm khi đi du lịch tại đây. Không chỉ để nếm thử những hương vị độc đáo của mỗi mùa mà còn giúp bạn hiểu rõ hơn về văn hóa và truyền thống Nhật Bản. Bài viết trên, Tenku đã giới thiệu đến bạn các nguyên liệu ẩm thực theo mùa trứ danh thế giới của bản đồ ẩm thực Nhật Bản, hãy sẵn sàng hoà mình vào văn hoá ẩm thực độc đáo này nhé.
